TÜRK HUKUKU'NDA DENÄ°Z ALACAÄžI VE GEMÄ° Ä°HTÄ°YATÄ° HACZÄ°
Bu sayfada, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ("TTK") BeÅŸinci Kitap'ta düzenlenen deniz ticaretine iliÅŸkin hükümlerden deniz alacağını düzenleyen 1352. madde metnine ve ihtiyati haciz isteyebilme hakkını düzenleyen 1353. madde metnine yer verilmiÅŸtir:
TTK Madde 1352 - Deniz Alacağı
“Deniz alacağı”; aÅŸağıda sayılan hususların birinden veya birkaçından doÄŸan istem anlamına gelir:
a) Geminin işletilmesinin sebep olduğu zıya veya hasar.
b) Geminin iÅŸletilmesi ile doÄŸrudan doÄŸruya ilgili olarak karada veya suda meydana gelen
can kaybı veya diğer bedensel zararlar.
c) Kurtarma faaliyeti veya her türlü kurtarma sözleÅŸmesi, çevre zararı tehdidi oluÅŸturan bir
gemi veya gemideki eÅŸya ile ilgili kurtarma faaliyeti için ödenecek özel tazminat.
d) Çevreye, kıyı ÅŸeridine veya bunlara iliÅŸkin menfaatlere gemi ile verilen zarar ya da
zarar verme tehdidi; bu zararı önlemek, sınırlandırmak veya ortadan kaldırmak için alınan
önlemler; bu zarar karşılığı ödenecek tazminat; çevrenin eski duruma getirilmesi için fiilen alınan
veya alınacak olan makul önlemlerin giderleri; bu zarar ile baÄŸlantılı olarak üçüncü kiÅŸilerin
uğradığı veya uğrayabileceği kayıplar ve bu bentte belirtilenlere benzer nitelikteki zararlar,
giderler veya kayıplar.
e) Geminin içinde bulunan veya bulunmuÅŸ olan ÅŸeyler de dâhil olmak üzere, batmış, enkaz
hâline gelmiÅŸ, karaya oturmuÅŸ veya terkedilmiÅŸ olan bir geminin yüzdürülmesi, kaldırılması,
çıkartılması, yok edilmesi veya zararsız hâle getirilmesi için yapılan giderler ve harcamalar ile
terk edilmiş bir geminin korunması ve gemi adamlarının iaşesi ile ilgili giderler ve harcamalar.
f) Bir çarter parti düzenlenmiÅŸ olup olmadığına bakılmaksızın, geminin kullanılması veya
kiralanması amacıyla yapılmış her türlü sözleÅŸme.
g) Bir çarter parti düzenlenmiÅŸ olup olmadığına bakılmaksızın, gemide eÅŸya veya yolcu
taşınması amacıyla yapılmış her türlü sözleÅŸme.
h) Gemide taşınan, bagaj dâhil, eÅŸyaya gelen veya bu eÅŸyaya iliÅŸkin zıya veya hasar.
i) MüÅŸterek avarya.
j) Römorkaj.
k) Kılavuzluk.
l) Geminin iÅŸletilmesi, yönetimi, korunması veya bakımı için saÄŸlanan eÅŸya, malzeme,
kumanya, yakıt, konteynerler dâhil teçhizat ve bu amaçlarla verilen hizmetler.
m) Geminin yapımı, yeniden yapımı, onarımı, donatılması ya da geminin niteliğinde
değişiklik yapılması.
n) Liman, kanal, dok, iskele ve rıhtım, diÄŸer su yolları ile karantina için ödenecek
resimlerle diÄŸer paralar.
o) Ülkelerine getirilme giderlerini ve onlar adına ödenmesi gereken sosyal sigorta katılma
paylarını da içererek, gemi adamlarına, gemide çalışmaları dolayısıyla ödenecek ücretlerle, onlara
ödenmesi gereken diÄŸer tutarlara iliÅŸkin istemler.
p) Gemi için alınmış krediler dâhil olmak üzere, geminin veya malikinin adına yapılmış
harcamalar.
r) Geminin maliki tarafından veya onun hesabına ödenecek, karşılıklı sigorta aidatları da
dâhil sigorta primleri.
s) Geminin maliki tarafından veya onun hesabına gemiye iliÅŸkin olarak ödenecek her türlü
komisyon, brokaj veya acente ücretleri.
t) Geminin mülkiyeti veya zilyetliÄŸine iliÅŸkin her türlü uyuÅŸmazlık.
u) Geminin ortak malikleri arasında çıkan, geminin iÅŸletilmesine ya da gemiden saÄŸlanan
hasılata iliÅŸkin her türlü uyuÅŸmazlık.
v) Gemi rehni, gemi ipoteÄŸi veya gemi üzerinde aynı nitelikteki ayni bir yükümlülük.
y) Geminin satışına iliÅŸkin bir sözleÅŸmeden kaynaklanan her türlü uyuÅŸmazlık.
TTK Madde 1353 - İhtiyati haciz isteyebilme hakkı
-
Deniz alacaklarının teminat altına alınması için, geminin sadece ihtiyati haczine karar verilebilir. Bu alacaklar için gemi üzerine ihtiyati tedbir konulması veya baÅŸka bir surette geminin seferden menedilmesi istenemez.
-
Akdî veya kanuni bir rehin ile teminat altına alınmış deniz alacakları hakkında da birinci fıkra hükmü uygulanır.
-
Deniz alacaklarından baÅŸka alacaklar için gemi hakkında ihtiyati haciz kararı verilemez.
-
Alacağın, 1352 nci maddede sayılan bir deniz alacağı olması, ihtiyati haciz sebebidir.
-
Vadesi gelmemiÅŸ deniz alacaklarında, Ä°cra ve Ä°flas Kanununun 257 nci maddesinin ikinci fıkrasında öngörülen ÅŸartlar gerçekleÅŸtiÄŸi takdirde geminin ihtiyati haczi istenebilir.
​
​
Ä°ÅŸbu yazı burada belirtilen 01.03.2020 tarihi itibariyle hazırlanmıştır. YÖNET'in mevzuat veya olaylarda gerçekleÅŸen veya dikkatimize sunulan deÄŸiÅŸiklikleri bildirme yükümlülüÄŸü bulunmamaktadır.
​
​